Rozwiązanie stosunku pracy rodzi po stronie pracodawcy wiele obowiązków. Są też nieco mniej liczne obowiązki po stronie pracownika. Oto ich lista.

Obowiązki pracodawcy to:

• Wypłacić pracownikowi ostatnie wynagrodzenie za pracę oraz inne należne mu świadczenia pieniężne.
• Zgłosić fakt zakończenia zatrudnienia odpowiednim organom.

Niedopełnienie powyższych obowiązków może wiązać się z powstaniem po stronie pracownika odpowiednich roszczeń. W przypadku niewypłacenia wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń, pracownik może zgłosić ten fakt do Państwowej Inspekcji Pracy lub wystąpić na drogę postępowania sądowego.

Badania lekarskie

Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji rakotwórczych lub pyłów zwłókniających ma obowiązek zapewnić im badania:

• Po zakończeniu pracy z tymi substancjami.
• Po rozwiązaniu stosunku pracy, jeśli pracownik zgłosi wniosek o takie badania.

Koszty badań ponosi pracodawca, a zaświadczenie lekarza przechowuje się w części C akt osobowych pracownika.

Dokumentacja

Świadectwo pracy
Pracodawca musi wydać świadectwo pracy w dniu ustania stosunku pracy, chyba że planowane jest ponowne zatrudnienie w ciągu 7 dni. W przypadku obiektywnych przeszkód świadectwo musi być doręczone w ciągu 7 dni od ustania stosunku pracy.

Dokumenty wydawane ze świadectwem pracy

Pracodawca musi przekazać informację o okresie przechowywania dokumentacji oraz możliwości jej odbioru po jego upływie.

Przechowywanie dokumentacji pracowniczej

Czas przechowywania dokumentacji zależy od daty nawiązania stosunku pracy:

Przed 1 stycznia 1999 r.: okres zatrudnienia + 50 lat.

Po 31 grudnia 1998 r. i przed 1 stycznia 2019 r.: okres zatrudnienia + 50 lat lub 10 lat od złożenia raportu informacyjnego do ZUS.

Po 31 grudnia 2018 r.: okres zatrudnienia + 10 lat.

Zniszczenie dokumentacji pracowniczej

Pracodawca ma obowiązek zniszczyć dokumentację po 12 miesiącach od zakończenia okresu przechowywania, o ile pracownik nie odbierze dokumentów.

Powiadomienie organu egzekucyjnego

Jeśli wynagrodzenie podlega zajęciu komorniczemu, należy poinformować nowego pracodawcę, jeśli jest znany oraz komornika i pracownika.

Świadczenia pieniężne

Wynagrodzenie za pracę

Pracodawca zobowiązany jest wypłacić pracownikowi ostatnie wynagrodzenie za pracę w dniu ustania stosunku pracy. To wynagrodzenie obejmuje wszystkie należne świadczenia, zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 25 maja 2010 r. (I PZP 4/10).

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

W przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Ekwiwalent należy wypłacić bezwzględnie w dniu zakończenia zatrudnienia, co zostało potwierdzone wyrokiem Sądu Najwyższego z 29 marca 2001 r. (I PKN 336/00).

Odprawy

Odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika

Prawo do odprawy pieniężnej przysługuje w przypadku rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, zgodnie z ustawą z 13 marca 2003 r. Odprawa jest uzależniona od długości okresu zatrudnienia i wynosi:

Jednomiesięczne wynagrodzenie (zatrudnienie poniżej 2 lat),

Dwumiesięczne wynagrodzenie (zatrudnienie od 2 do 8 lat),

Trzymiesięczne wynagrodzenie (zatrudnienie powyżej 8 lat).

Odprawa rentowa i emerytalna

Pracownik przechodzący na rentę lub emeryturę ma prawo do odprawy w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracownik, który otrzymał odprawę rentową, nie ma prawa do kolejnej odprawy emerytalnej.

Odprawa pośmiertna

W przypadku śmierci pracownika jego rodzina ma prawo do odprawy pośmiertnej. Wysokość odprawy zależy od okresu zatrudnienia:

Jednomiesięczne wynagrodzenie (zatrudnienie poniżej 10 lat),

Trzymiesięczne wynagrodzenie (zatrudnienie powyżej 10 lat),

Sześciomiesięczne wynagrodzenie (zatrudnienie powyżej 15 lat).

Odszkodowania

Odszkodowanie w związku ze śmiercią pracodawcy

Pracownikowi, którego umowa wygasa z powodu śmierci pracodawcy, przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia

W przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia pracownik ma prawo do odszkodowania za pozostałą część okresu wypowiedzenia, zgodnie z przepisami dotyczącymi likwidacji firmy lub upadłości pracodawcy.

Odszkodowanie za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę

W przypadku niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, pracownik ma prawo do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Niewłaściwe świadectwo pracy

Jeżeli pracownik poniósł szkodę z powodu niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy, ma prawo do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, maksymalnie do 6 tygodni.

Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Jeżeli pracownik i pracodawca zawarli umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, pracownik ma prawo do odszkodowania w wysokości nie mniejszej niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przed zakończeniem zatrudnienia.

Obowiązki pracownika

Zwrot mienia

Pracownik zobowiązany jest do rozliczenia się z mienia otrzymanego w związku z wykonywaniem pracy, takiego jak:

• Pieniądze,
• Papiery wartościowe,
• Narzędzia i instrumenty,
• Środki ochrony indywidualnej,
• Odzież i obuwie robocze.

Pracownik odpowiada za szkodę powstałą w powierzonym mieniu, chyba że wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych.

Na podstawie materiałów Państwowej Inspekcji Pracy

Redakcja podatki.biz

źródło: https://www.podatki.biz