W życie wchodzą m.in. zmiany w kodeksie spółek handlowych.

NOWOŚCI W PRAWIE

od 5 PAŹDZIERNIKA

Centralna Informacja Emerytalna

Ustawa z 7 lipca 2023 r. o Centralnej Informacji Emerytalnej (Dz.U. poz. 1941), która wejdzie w życie 5 października 2023 r., przewiduje utworzenie takiej informacji (dalej: CIE) mającej przedstawiać użytkownikowi zagregowane informacje o uczestnictwie w systemie emerytalnym opartym na trzech filarach:

• filar publiczny – czyli przede wszystkim system powszechny prowadzony przez ZUS oraz KRUS;
• prywatny filar pracowniczy ‒ współtworzony lub tworzony przez pracodawców, na który składają się konta w pracowniczych planach kapitałowych (PPK) oraz w pracowniczych programach emerytalnych (PPE);
• prywatny filar indywidualny – na który składają się indywidualne konta emerytalne (IKE), indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) oraz otwarte fundusze emerytalne (OFE).

W ustawie określono zasady funkcjonowania CIE, zasady dostępu do informacji emerytalnej oraz warunki korzystania z usług elektronicznych świadczonych za pomocą CIE. Warunkiem dostępu do usług świadczonych w ramach CIE będzie założenie profilu CIE. Założenie profilu i korzystanie z usług będą nieodpłatne i dobrowolne.

Podmiotem odpowiedzialnym za zapewnienie funkcjonowania CIE będzie Polski Fundusz Rozwoju Portal (dalej: PFR Portal), który będzie mógł, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej albo elektronicznej, zlecić wykonywanie czynności z zakresu utworzenia, utrzymania lub rozwoju systemu CIE przedsiębiorcom dającym rękojmię należytego wywiązywania się z obowiązków określonych w ustawie.

PFR Portal będzie obowiązany osiągnąć gotowość techniczną systemu CIE do odebrania danych od podmiotów obowiązanych i z ewidencji PPK, a ZUS i KRUS zgłosić gotowość techniczną do podłączenia do systemu CIE w terminie nie krótszym niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy i nie dłuższym niż 24 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy.

od 13 PAŹDZIERNIKA

Nowe zasady rozliczania w VAT opakowań zwrotnych wielokrotnego użytku

Ustawa z 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852; dalej: nowelizacja) wprowadza system kaucyjny, a także nowe zasady rozliczania w VAT opakowań zwrotnych wielokrotnego użytku objętych tym systemem. Wprowadzany ustawą system kaucyjny ma objąć:

• butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 l,
• butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 l,
• puszki metalowe (aluminiowe i stalowe) o pojemności do 1 l.

Chociaż w nowelizacji założono, że nowy system kaucyjny zacznie działać od 1 stycznia 2025 r., to zmiany w ustawie o VAT wejdą w życie już 13 października 2023 r. Należy podkreślić, że nowelizacja nie zmienia zasad obowiązujących dla opakowań zwrotnych, które nie będą objęte system kaucyjnym lub w przypadku których podmioty wprowadzające takie opakowania do obrotu nie zdecydują się na przystąpienie do systemu kaucyjnego. Zmiany dotyczą tylko opakowań wielokrotnego użytku (szklanych butelek o pojemności do 1,5 l) objętych systemem kaucyjnym. Co ważne, z wprowadzonej na potrzeby VAT definicji opakowań wielokrotnego użytku zostały wyłączone opakowania jednorazowe, które mogą być objęte zasadami systemu kaucyjnego, np. puszki czy butelki z tworzywa sztucznego.

Zgodnie z nowelizacją do podstawy opodatkowania nie będzie się wliczać wartości opakowania wielokrotnego użytku, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w tym opakowaniu. Oznacza to, że w przypadku dostaw towarów w szklanych butelkach wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 l, które będą objęte systemem kaucyjnym, wartość kaucji za to opakowanie nie będzie co do zasady wliczana do wartości podstawy opodatkowania. Jest to analogiczne rozwiązanie jak w przypadku innych opakowań zwrotnych, które nie będą objęte nowym systemem kaucyjnym, a od których jest pobierana kaucja zwrotna. Nowością będzie natomiast to, że w przypadku niezwrócenia przez nabywcę opakowania wielokrotnego użytku wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje będzie podwyższać podstawę opodatkowania o wartość tego opakowania. Przez niezwrócenie opakowania wielokrotnego użytku będzie się rozumieć również zwrot odpadu opakowaniowego.

W przypadku niezwrócenia przez nabywcę opakowania wielokrotnego użytku wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje będzie określać wysokość zmiany podstawy opodatkowania na ostatni dzień roku przez określenie różnicy między liczbą wprowadzonych do obrotu a liczbą zwróconych w danym roku opakowań wielokrotnego użytku. Jeżeli liczba zwróconych w danym roku opakowań wielokrotnego użytku będzie większa od liczby wprowadzonych do obrotu w danym roku opakowań wielokrotnego użytku, to wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje będzie uwzględniać tę różnicę przy ustaleniu wartości podstawy opodatkowania dla kolejnego roku.

Innymi słowy, nowelizacja zobowiązuje do rozliczenia VAT za niezwrócone opakowanie wielokrotnego użytku jedynie podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach na napoje do obrotu. Ponadto wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje będzie zobowiązany prowadzić ewidencję w postaci elektronicznej zawierającą dane niezbędne do określenia wysokości zmiany podstawy opodatkowania, w tym o wprowadzonych do obrotu opakowaniach wielokrotnego użytku, z podziałem na rodzaje tych opakowań, o ich liczbie i wartości opakowań, za które pobrano kaucję w danym roku, oraz o zwróconych opakowaniach wielokrotnego użytku, za które zwrócono kaucję w danym roku. W ewidencji będzie się uwzględniać również dane o zwróconych odpadach opakowaniowych, z podziałem na rodzaje odpadów opakowaniowych, o ich liczbie i kwotach należności zwróconych z tytułu zwrotu odpadów opakowaniowych w danym roku. Ewidencja będzie udostępniana przez podatnika drogą elektroniczną na każde żądanie organu podatkowego. Ewidencję trzeba będzie przechowywać przez pięć lat od zakończenia roku, w rozliczeniu za który wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje określił wysokość zmiany podstawy opodatkowania wynikającą z różnicy między liczbą wprowadzonych do obrotu a liczbą zwróconych w danym roku opakowań wielokrotnego użytku.

od 10 LISTOPADA

Zmiany w kodeksie spółek handlowych

Wprowadzone przez ustawę z 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 414) zmiany w ustawie z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1467; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1705; dalje: k.s.h.) spowodują, że od 10 listopada 2023 r. zakazane będzie:

• składanie oferty nabycia udziałów w spółce z o.o. nieoznaczonemu adresatowi,
• promowanie nabycia udziałów w spółce z o.o. przez kierowanie reklamy lub innej formy promocji do nieoznaczonego adresata,
• składanie oferty objęcia nowych udziałów w spółce z o.o. nieoznaczonemu adresatowi,
• promowanie objęcia nowych udziałów w spółce z o.o. przez kierowanie reklamy lub innej formy promocji do nieoznaczonego adresata.

Osoba łamiąca te zakazy będzie mogła zostać ukarana grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do sześciu miesięcy. Spółki z o.o. miały ponad rok na przygotowanie się do ww. zakazów, gdyż omawiana ustawę z 7 lipca 2022 r. w zasadniczej części weszła w życie 29 lipca 2022 r.

Warto też dodać, że:

• od 1 października br. obowiązują zmiany w k.s.h. dotyczące m.in. podwyższania kapitału zakładowego w drodze zamiany obligacji kapitałowych – wprowadzone przez ustawę z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, ustawy o obligacjach, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 825);
• od 15 września br. obowiązują zmiany w k.s.h. dotyczące reorganizacji spółek – wprowadzone przez ustawę z 16 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1705) – więcej na temat w „Biuro Rachunkowe – Ściągawka” z 4 września 2023 r. (DGP nr 170).

obowiązki i uprawnienia

od 1 PAŹDZIERNIKA

Inwentaryzacja

Obecnie można już rozpocząć inwentaryzację, trzeba to bowiem zrobić nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończyć 15 stycznia następnego roku. Czyli jest na to czas od 1 października 2023 r. do 15 stycznia 2024 r. Generalnie należy jej dokonać na dzień bilansowy. Przeprowadzenie inwentaryzacji jest obowiązkiem kierownika jednostki. Nie można więc z niej zrezygnować, a obowiązek jej przeprowadzenia wynika z art. 26–27 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120). Jest to najlepsze narzędzie do zweryfikowania ilości i jakości aktywów jednostki oraz źródeł ich finansowania. Inwentaryzacja ma na celu stwierdzenie stanu rzeczywistego aktywów i pasywów, porównanie go ze stanem ewidencyjnym oraz zidentyfikowanie i wyjaśnienie różnic. Potem następuje rozliczenie tych różnic w księgach rachunkowych, aby stan ewidencyjny odpowiadał stanowi faktycznemu.

Warto zauważyć, że za przeprowadzenie inwentaryzacji zawsze odpowiada kierownik jednostki. W przypadku inwentaryzacji drogą spisu z natury nie może on scedować ani odpowiedzialności za nadzór nad spisem, ani niektórych obowiązków z nim związanych. Tylko kierownik jednostki może np. wydać zarządzenie o przeprowadzeniu spisu z natury. Nie ma jednakowych wzorów – rodzaj dokumentów związanych z inwentaryzacją zależy od wielkości danej jednostki, specyfiki jej działalności, zakresu inwentaryzacji itp. Warto w tym zakresie posiłkować się stanowiskiem Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Zgodnie z nim treść zarządzenia zależy od tego, czy działa stała komisja inwentaryzacyjna, czy też jest ona powoływana do wykonania określonego zadania. W tym drugim przypadku zarządzenie określa w szczególności: skład komisji inwentaryzacyjnej, w tym jej przewodniczącego, rodzaje zapasów objętych spisem, datę, na którą się przeprowadza spis (datę ustalania stanu faktycznego), datę jego rozpoczęcia i zakończenia (rozliczenia). Zobowiązuje ono osoby odpowiedzialne do obecności podczas spisu powierzonych im zapasów. Jeżeli osoba odpowiedzialna za zapasy objęte spisem z natury nie może w nim uczestniczyć, to powiadamia o tym kierownika jednostki i wskazuje osobę upełnomocnioną (upoważnioną) do uczestniczenia w jej imieniu w spisie z natury. W razie niewskazania przez osobę odpowiedzialną osoby upoważnionej do udziału w spisie w jej imieniu kierownik jednostki decyduje o celowości komisyjnego przeprowadzenia spisu z natury przez zespół w składzie co najmniej trzyosobowym. Kierownik może też wyznaczyć osobę, która podczas spisu będzie reprezentować (zastępować) osobę odpowiedzialną za zapasy objęte spisem.

do 31 PAŹDZIERNIKA

Lokalna dokumentacja cen transferowych

W przypadku gdy rok podatkowy odpowiada kalendarzowemu, lokalną dokumentację cen transferowych za 2022 r. należy sporządzić do 31 października 2023 r., natomiast złożenie informacji o cenach transferowych (informacji TPR) powinno nastąpić do 30 listopada 2023 r.

Wydawca wyraża zgodę na udostępnianie treści ściągawki klientom biur rachunkowych.

Stan prawny na 28 września 2023 r.

źródło: https://www.gazetaprawna.pl